چرا «سگ» نماد مهر، زشت ساخته شده است؟

یافتن و بسیج فرهنگ مردمی ایران، نیاز به خیره‌گشتن و خواندن انتقادی و کشف از نو واژه‌ها و مفاهیم دارد. با پرسش‌های از نو، ما راه‌ به دور انداختن معانی تحمیلی به واژه‌ها و مفاهیم که قدرت‌ورزان و دشمنان در زمان‌های طولانی کرده‌اند، می‌یابیم. نباید فراموش کرد که پیش از اسلام، میترائیان و سپس زرتشیتگری، دست به مسخ‌سازی و سرکوبی این فرهنگ مردمی زده‌اند.
من در پاسخ به نوشته‌ی سراسر نادرست و با ذهنیت نیاندیشیده از دوستی نادیده، این چند سخن را در پیوند با  «سگ» و جایگاه آن در «فرهنگ سیمرغی ایران» می‌آورم.

«سگ» نماد مهر، جستجوگری و نگهبان «زندگی» است. اینستکه از نخست همراه و یار انسان بوده است. در ایران هزاره‌ها،  سگ و اسب و جغد، همواره نماد بینش و دیدن در تاریکی‌ها بوده‌اند.  پس از غلبه شریعت‌ خونریز اسلام است که سگ «نجس» و زشت می‌گردد چون با آنچه سگ نمایندگی می‌کرده، دشمنی می‌کرده‌اند. سگ با بوئیدن، پرسه‌زدن، وپارس‌کردن، می‌خواهد که با جستجو و شناخت، دشمن را بیابد تا از دوستش نگهبانی و پاسداری نماید.

اینستکه، نام مادر کوروش «سپاگا» بمعنای «سگ مادینه» و نام خود کوروش، بمعنای «تخمه‌ی سگ» (=فرزند) است. «سیمرغ» عینیت با سگ دارد چون خود را «اصل جویندگی» می‌داند. تصاویر  سیمرغ  با سر سگ می‌باشند. محمد نیز همیشه جبرئیل را با چهره سر سگ (دحیه کلبی) می‌بیند.
پس سائقه  جستجو و پرسیدن و پژوهیدن سگ، نماد و نمونه‌ی «معرفت و دین» می‌دانستند. ازاین گذشته، روز پانزدهم هر ماهی را در ایران، «دین پژوه» می‌خواند‌‌ه‌اند. چون «دین» را بایست پژوهید و جستجو نمود و هرکسی باید آنرا  («معرفت») همیشه بجوید نه آنکه به آموزه‌ای یا شخصی ایمان آورد و شهادت بدهد! در جهان‌نگری سیمرغی،  مفهوم «دین» (سیمرغ) بینش درون تاریک ِ هر کسی است.

اندکی در دید‌گاه خویش، و فرهنگ مردمی ایران (سیمرغی) تأمل نمائید، با سپاس فراوان،
رضا ایرانی

Filed under: فرهنگ ایرانی |